Таа ноќ внимателно ја подигнав од кревет, се плашев да не и ја допрам раната на грбот, да не случајно така слаба ја допрам и ја повредам повеќе. Ја прегрнав цврсто и долго така ја држев. Ја држев како да го држам своето дете кое сакам да го утешам, заштитам. Го доближив својот образ до нејзиниот, со раката ја галев по главата изретчена од зрачења.
Немаше коса. Ни периката повеќе не можеше да трпи. А се сеќавам кога почна косата да и паѓа. Ја охрабрував дека тоа не е ништо, дека ќе порасне нова, а таа не смее да се затвора во домот. Секогаш шетавме. Утробата ме болеше секој пат кога некој поради тоа ќе ја погледнеше со сожалување.
Во еден миг, после долга хемотерапија, ја донесе столицата сред соба, ми даде машинка во рака и ми рече – шишај, утре идеме да купиме перика. Додека и ја бричев главата, не проговоревме ниту еден збор. Заедно плачевме.
Сеуште се сеќавам како мама, брат ми и јас го превртевме цел град за да најдеме мала црвена перика, потполно иста каква што некогаш беше нејзината фризура. Како што се уморивме после таа потрага, ние од грижи, мама од болеста, седнавме да се напиеме кафе. Се сеќавам како се смеевме како сето тоа да не беше ништо. Зборувавме за некои сосема обични животни работи. Тоа највеќе го сакавме….И тогаш таа носеше штикли. Моја мама….
Таа ноќ не можев да престанам да ја гушкам.
Веќе со денови не зборуваше, не јадеше, некогаш ќе гледаше низ мене не знаејќи која сум, а понекогаш ќе ја собереше целата снага на овој свет да ми се насмевме. Тоа највеќе болеше. Нејзиното дишење беше толку гласно што се слушаше и надвор од домот. Тој звук ми го разори срцето.
Таа ноќ пак беше тука, со мене.
Иако не можеше да зборува, знаев се што во тој момент сакаше да ми каже. Дека ме сака највеќе на цел свет, дека не може да поднесе дека толку патам, што ја гледам во таква состојба, што внуците нема да ја паметат, што е толку млада, што тато ќе остане сам, што нема да може да се грижи сам за себе, што животот не е фер…
Сигурна сум дека повеќе се грижеше за нас него за себе. Секогаш било така. Сега размислувам колку ние се грижевме за неа. Не само додека беше болна. Дали можевме подобро, повеќе, дали доволно и се заблагодаривме за се што таа направи за нас…
Замина мирна и спокојна – ме теши една нејзина пријателка. Беше среќна што завршивме факултет, што имаме постојана работа, деца, што од нас направи добри луѓе…Многу беше горда на нас.
Таа ноќ, знаеше дека крајот е близу, дека не можеше веќе да издржи. Таквите страшни прашања немаа повеќе смисла.
Ех, мојата мајка! Мојата мајка, професорка која до вчера одеше на две работни позиции. Мојата мама, најсилната жена која ја знам, мојата мајка – најдобра на светот…
Таа ноќ додека ме прегрнуваше, за прв пат и дозволив да почувствува колку се тоа ме боли.
И кажав дека ја сакам највеќе на светот и дека никогаш нема да ја изневерам. Не и кажав дека никогаш нема да ја заборавам, дека редовно ќе ја споменувам, дека на Софија ќе и зборувам за неа…Тоа не го кажав гласно. Можеби требаше, но немав снага да се опростувам од неа. Еден дел од мене и понатаму веруваше дека ќе се случи чудо.
За нејзината болест никогаш не зборувавме како за трагедија. Всушност, за нас никогаш ништо и не беше доволно трагично. Од неа научивме како се живее со полни гради и како во животот ништо не е невозможно. Така и јас мислев, се до тогаш. Дури и кога со неа полека навлегувавме од една во друга фаза на болеста, а секога беше сè потешка, зборувавме само за тоа што сè ќе правиме кога ќе оздрави. И ветив дека ќе ја носам на “Камп Ноу”. Покрај татко ми кој сакаше многу да се обложува и таа полека го засака фудбалот. Навиваше за Барселона. Интересно беше тоа да се гледа.
Ни она не се опростуваше од нас. Не сакаше, иако од првиот ден знаеше дека има рак на бели дробови, дека операцијата не е опција, дека метастазите се проширени по целото тело и дека шансите и се речиси никакви.
Да, од самиот почеток знаеше и на некој начин самата се носеше со тоа. Ние знаевме, но не баш се. Не знаевме дека нема надеж. Тоа го дознав после нејзината смрт.
Нејзината пријателка беше онколог. Лесно не измамија. Мама инсистирала, ми раскажува Соња после тоа. А ние, онака изгубени, растргани помеѓу децата, работата, грижите – верувавме. Сакавме да веруваме. Затоа и последните денови со неа ги минувавме надевајќи се. Таа не се надеваше. И ден денес се прашувам од каде и беше таа сила, зошто сама себе се осуди на такви мисли?
Таа ноќ, длабоко во себе, знаев дека ова ќе биде нашата последна прегратка.
А сакав кога ќе ме гушнеше, дури и кога бев студент. И кога се мажев. За мене тонењето во мамината прегратка беше најприродната работа на свет. Сеуште можам да го почувствував нејзиниот мирис.
Таа ноќ со тешки чекори си отидов дома.
Нозете ми беа како од олово. Одев пеш, зачудувачки мирна. Цел немир, брзањето, трчањето, болката, немоќта и ужасот со кој се соочував последните десет месеци полека исчезнуваа. Чувствував само неизречлива тага. Пред мене се отвори провалија.
Таа ноќ, длабоко во себе се опростив од неа.
Дома ме чекаше бебето. Мојата Сока. Тогаш имаше седум месеци. Да беше поинаку, би легнала покрај мама и би останала така со неа цела ноќ.
Таа ноќ око не затворив.
Во осум часот наутро заѕвоне телефонот. Тоа беше тато. Не мораше ништо да каже. И не кажа. Само плачеше. Трчав кон нив колку што нозете ме држеа. Како што ја оставив претходната вечер така и ја затекнав. Само што веќе не дишеше.
Од тогаш поминаа шест години. На секој Божиќ, Велигден, Нова година, родендени и јас накратко престанувам да дишам. Но продолжувам поради себе, поради своите деца, поради неа…
