На секои 40 секунди се случува по едно самоубиство. Светскиот ден на менталното здравје секоја година се одбележува на 10. октомври по иницијатива на Светската федерација за ментално здравје и со поддршка на Светската здравствена организација, во партнерство со министерствата за здравје и организациите на цивилното општество ширум светот. Оваа година одбележувањето на Светскиот ден на менталното здравје е посветен на превенцијата од самоубиства.
Клучни факти:
- Секоја година, околу 800.000 луѓе си го одземаат животот, додека бројот на обиди за самоубиства е уште поголем. Секое самоубиство е трагедија која го погодува семејството, а влијанието врз заедницата и државата има долгорочен ефект.
- Самоубиствата се случуваат во текот на целиот животен век и се втора по ред водечка причина за смрт на младите помеѓу 15 и 29 години на глобално ниво.
- Во Македонија според Државниот завод за статистика, во 2018 година од вкупниот број случаи на насилна смрт, најголемо учество имаат несреќните случаи со 70.4 %, самоубиствата со 24.3 % и убиствата со 5.2 %.
- 79% од самоубиствата се јавуваат во земјите со ниски и средни приходи.
- Труење со пестициди, бесење и употреба на огнено оружје се најчестите методи за самоубиство ширум светот.
Превенција и контрола
Самоубиствата може да се спречат. Постојат низа мерки кои можат да се преземат на ниво на популацијата, групата и поединецот со цел спречување на самоубиствата и обидите од самоубиство.
- намалување на пристапот на средствата кои се користат за самоубиство
- одговорно медиумско известување
- имплементација на стратешки документи со цел намалување на штетната употреба на алкохол, рана идентификација, лечење и нега на луѓе со ментални пореметувања и злоупотреба на психоактивни супстанци, лечење и нега на луѓе со ментални пореметувања, симптоми на хронична болка и акутни емоционални тегоби, трајна грижа за луѓето кои имале обид за самоубиство и давање поддршка во заедницата.
Што може да направите?
Доколку забележувате дека личноста која ја познавате пати, ако се посомневате дека губи волја за живот, разговарајте со неа. Потребно е да ѝ покажете дека не е сама. Поставете се во позицијата на таа личност и тоа ќе ви помогне да сфатите низ што поминува.
Бидете внимателен и непристрасен слушател. Не критикувајте, не морализирајте, не сожалувајте и не говорете што е најдобро да направите. Тоа може да ја затвори личноста и да ја оддалечи понатамошната комуникација. Важно е да покажете дека ја прифаќате личноста каква што е.
Реченици кои можат да помогнат во разговорот со личноста за која се грижите дека размислува за самоубиство:
„Ми се чини дека во последно време си тажен и несреќен“
„Како се чувствуваш?“
„Дали понекогаш ти се чини дека ти е толку тешко што никогаш нема да биде подобро?“
„Дали размислуваш за смрт?“
„Дали размислуваш за самоубиство?“
„Како би го направил/а тоа?“
„Кога би го направил/а тоа?“
„Дали би сакал/а некој да ти помогне да најдеш друг начин да излезеш од ситуацијата?“
