Психијатарот д-р Дилип Јесте вели дека истражувањето покажува дека чувството на осаменост се јавува почесто во дваесеттите, педесеттите и осумдесеттите години, и дека некои одлики на личноста што можеме да ги изградиме може значително да влијаат на тоа.
„Осаменоста е поврзана со 162 000 смртни случаи на Американци секоја година, што беше случај многу пред пандемијата на коронавирусите, односно пред да станеме повеќе свесни за проблемите што ги носи поради мерката социјално дистанцирање поради што помалку излегуваме и помалку се дружиме . Всушност, луѓето не сфаќаат дека пандемијата на осаменост е со нас со децении и дека станува само полошо во оваа ситуација“ – пишува д-р Дилип Јесте, психијатар и невролог, кој се занимава со геријатриско истражување и предава на Универзитетот во Сан Диего.
Што е осаменост и како влијае врз нас?
„Осаменоста не значи да се биде сам. Тоа се однесува на субјективен стрес предизвикан од чувството дека некое лице нема компанија што ја сака. Можеби нема да се чувствувате осамено дури и кога сте сами, додека друга личност може да се чувствува осамена дури и кога е опкружена со толпа луѓе. Осамените луѓе може да се чувствуваат изоставени, да немаат со кого да разговараат или да бидат погрешно разбрани. Другите симптоми поврзани со осаменоста вклучуваат лошо расположение, вознемиреност, депресија, страв од напуштање на куќата, намалена физичка активност и понекогаш проблеми со спиењето“ – пишува авторот.
Како се менува искуството на осаменост со возраста?
„Обично мислиме на осаменоста и осаменоста како страдање поврзано со староста, но реалноста стана сосема поинаква. Во истражувањето што го спроведов со моите соработници, се покажа дека умерена до тешка осаменост е присутна во текот на целиот живот на возрасен. Ниту една возрасна група не е имуна на осаменост, но може да биде особено интензивна во текот на три животни периоди: кон крајот на дваесеттите, средината на педесеттите и доцните осумдесетти“ – вели д-р Јесте.
Причините за осаменост се комплексни и двосмислени. Постојат генетски и други биолошки фактори кои можат да влијаат на тоа како се чувствуваме, но исто така се вклучени и социоодемографски променливи, како што се можноста за интеракција со другите и стресот поврзан со работното место или семејните односи. Како и да е, возраста секако игра улога.
Осаменост во дваесеттите години
Во текот на оваа фаза, вие сте соочени со донесување повеќе одлуки што можат да влијаат на остатокот од вашиот живот. Ова вклучува избор на потенцијален животен партнер и основање на семејство, населување во одреден град или регион. Постои голем притисок од врсниците и често чувствувате дека правите некои работи полошо од вашите врсници. Многу од врските што ги имате минуваат низ промени, вие само градите кариера и големите очекувања создаваат стрес и неизвесност. Така можат да се чувствуваат 20-годишници како никој да не разбира низ што минуваат и да не ги разбира.
Осаменост во средината на педесеттите години
До средината на педесеттите години, луѓето ќе решат многу искушенија и проблеми во животот: се омаживте, основавте семејство, градевте кариера. Сега има помалку неизвесност во тие сфери, но се појавуваат нови стравувања за тоа што треба да дојде во животот. Исто така е време на познатата криза на средната возраст, кога жените доживуваат менопауза, а мажите се соочуваат со андропауза. Тоа е време кога сте во генерален сендвич затоа што сè уште се грижите за децата, но сега и за постарите родители. Некои блиски пријатели или членови на семејството умираат, дијагностициран ви е висок крвен притисок или дијабетес, а смртноста станува вистинска закана.
Кон крајот на осумдесеттите години
Во овој момент од животот, осаменоста може да биде неизбежен ефект од фактот дека сте ги надживеале своите врсници, пријатели и членови на семејството. Вие сте осамени затоа што нема луѓе кои придонеле да се чувствувате помалку осамено и сè повеќе сте свесни за знаењето дека времето ви одминува. Вие се грижите дека заборавате и се плашите дека веќе сте биле во опасност од Алцхајмерова болест.
Може ли нешто да се направи?
– Постои противотров на осаменоста. Моето истражување откри дека мудроста има силно негативно поврзување со осаменоста. Луѓето за кои се смета дека се мудри врз основа на емпириски индикатори, како што е Скалата на мудроста дизајнирана на Универзитетот во Сан Диего, се смета дека се многу помалку склони кон чувство на осаменост. Тоа е добра вест што можеме да ја искористиме – пишува д-р Јесте.
По неколку децении истражување, мудроста сега може научно да се дефинира како збир на различни одлики со биолошки корелации во мозокот, додава тој. Овие карактеристики вклучуваат можност за регулирање на чувствата, учество во саморефлексија, емпатија, толерирање на спротивставени ставови и одлучност кога е потребно.
„Овие својства не само што можат да се мерат, туку и да се менуваат; може да станете помудри побрзо. И така, станете помалку осамени, сега и во иднина“ – заклучува д-р Да.
