Додека растевме научивме да криеме многу работи од страв од осуда, отфрлање, да не бидеме погрешно разбрани… Така го развивме срамот – една од најпогубните емоции е срамот. Тоа е исклучиво човечка и општествено условена емоција. Зошто е деструктивно? Затоа што се заснова на стравот да не бидеме осудени од другите и ги става нашите лични потреби на второ место.
Срамот често води до потиснување на личните потреби, во корист на групните идеи за тоа што е убаво, добро или прифатливо, со цел да се одржи припадноста кон одредена група. Срамот се појави како алатка за стекнување место во групната хиерархија. Оваа емоција контролира дали личноста е соодветна за неговите членови или не. Срамот му помага на човекот да се вклопи во група, да не се истакнува, да не предизвикува осуда и одвратност и да не биде исфрлен. Затоа, од страв да не биде одбиен, човекот често го крие своето потекло, финансиска состојба, сексуална ориентација, некаков физички деформитет, мана… Се срами што не е богат, што не студирал на престижни универзитети, што престојува во евтини хотели. , на носење обична облека…
Срамот е една од варијантите на стравот, а создава автоагресија, т.е. му штети на личноста која ја чувствува. Затоа што ако се срамите од нешто, т.е. она што го криеш, што не си изразил, мораш да го потиснуваш, потиснуваш. А потиснувањето доведува до бројни негативни последици и психо-соматски заболувања.
Како можеме да го намалиме или отстраниме притисокот создаден од оваа емоција?
Работејќи на себе, на запознавање со себе и нашите потреби, на градење самодоверба. Мораме да бидеме свесни за нашите потреби, да им дадеме примат во однос на другите, на мислењето на другите.
Треба да видиме со кои општоприфатени правила, норми и потреби се идентификуваме, а кои не. Ако нашите потреби или желби не се општо прифатени, ниту се штетни за другите, туку само различни, предизвикуваат чудење, тоа не ги прави помалку вредни.
Сосема спротивно! Треба да ги негуваме, а не да се срамиме од тоа! Ако имате физички дефект, немојте да се чувствувате помалку вредни или засрамени од тоа. Таков си, таков си и немаш што да се чувствуваш лошо! Никој нема право да ве исфрли од група или заедница само затоа што сте различни или како други работи…
Не се согласувајте да ги потиснувате вашите чувства и потреби само поради страв да не бидете отфрлени. Бидете свои, храбро тргнете по својот пат, со крената глава! која е поентата да си дел од заедница која не те прифаќа онаков каков што си?!
